Jabłonka

W 1716 r. dobra Jabłonecke przeszły w ręce F.W. Collreppa. W 1738 r. poprzez ożenek, przejął je Maciej Fabęcki. Na początku XIX w. Fabęccy pisali się już „von Fabeck”, a jeden z przedstawicieli rodziny był szczycieńskim landratem. Na przełomie XIX/XX w. dobra zostały powiększone o Targowo i Dąbrówkę, a ich właściciel – Gwidon (Gudio) von Fabeck – był największym właścicielem ziemskim w powiecie.  Do majątku należała też gorzelnia, mleczarnia, tartak, i fabryka cementu. W 1911 roku większość ziemi przejęło Towarzystwo Ziemskie z przeznaczeniem na parcelacje. Ostatnim właścicielem Jabłonki był baron von König. W 1925 roku majątek został ostatecznie rozparcelowany. W Jałonce utworzono 30 nowych gospodarstw.
W 1529 r., za czasów Krzysztofa Rocha, wzniesiono w Jabłonce kościół, będący filią parafii w Rańsku, a następnie w Targowie. Kościół został rozebrany w 1825 r.  Nową świątynię zaprojektował znany niemiecki architekt Karl Schinkel. Do budowy kościoła jednak nie doszło, a nabożeństwa odbywały się w szkole.
Szkoła w Jabłonce istniała już przed 1584 r. W 1730 r. funkcjonowała jako szkoła parafialna pod patronatem szlacheckim. W 1928 roku wzniesiono nowy istniejący do dzisiejszego dnia budynek szkolny.Około połowy XIX w. wzniesiono w Jabłonce pałac. Architekt Johann Larass w 1865 r. zaprojektował park, którego resztki możemy jeszcze oglądać.
W pierwszych dniach stycznia 1945 r. pałac w Jabłonce stał się siedzibą generała Niedenfuhra, kwatermistrza niemieckiej Armii „Środek”. Niestety pałac spłonął jeszcze w tym samym roku. Zostały po nim jedynie fundamenty i piękna kuta brama.
W 1909 roku do Jabłonki doprowadzono kolej. Zbudowany wtedy dworzec zachował się, ale jest w katastrofalnym stanie. Tory na tej linii zostały zebrane w 2014/2015 r.
W 1927 r. w Jabłonce dzięki stowarzyszeniu kulturalnemu Mazury-Warmia i przy współpracy z instytucjami publicznymi został założony Uniwersytet Ludowy (Masurische Volkschochschule  / Grenzlandschule).
Poprzez wykształcenie i ukazanie atrakcyjności kultury niemieckiej chciano doprowadzić do ostatecznej asymilacji najmłodszego pokolenia Mazurów, mającego w sobie jeszcze resztki odrębnej kulturowej i etnicznej świadomości. Odbywały się tu: kursy rolnicze, szkolenia dla przywódców młodzieżowych oraz szkolenia na temat pracy ojczyźnianej. W 1936 r. władzę nad uniwersytetem przejęło kierownictwo z NSDAP. Zmieniono dyrektora, zwiększono nabór uczniów, rozszerzono zakres działalności, utworzono Mazurską Szkołę Tkactwa dla dziewcząt. Ostatecznie jednak szkoła została zlikwidowana. Władzom partyjnym nie podobało się odprawianie porannego nabożeństwa i modlitwa przy stole.
Biorąc pod uwagę istnienie tu Uniwersytetu Ludowego i cele jakie przed nim stawiano to nazwę wsi –  Jablonken zmieniono (na Wildenau) dosyć późno bo dopiero w 1938 r.
We wsi mieścił się także dom starców. 

Witold Olbryś